De Haagse Bierkade
Jan ten Compe, ca. 1750, Haags Historisch Museum

De Haagse Bierkade

Het moet een levendig gezicht zijn geweest, al die handel en bedrijvigheid aan de Haagse Bierkade in de 17de eeuw.
Maar waarom is er eigenlijk een Bierkade in Den Haag?

In oorlog met Spanje

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog voert de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden jarenlang oorlog tegen de toenmalige overheerser, Spanje. Aan het begin van de 17de eeuw is er een tijdelijke vrede; het Twaalfjarig Bestand. Maar de dreiging voor de stad Den Haag blijft bestaan.

Simon Frisius, ca. 1610, Haags Historisch Museum

Hollandse School.jpg

Hollandse School, 1658, Haags Historisch Museum

Makkelijke prooi

Het dorp Die Haghe heeft geen stadmuren of grachten. Het vormt daarom een makkelijke prooi voor de Spanjaarden, maar ook voor plunderaars of ander gespuis. Stadhouders prins Maurits wil zijn stad meer aanzien geven én voor mogelijke nieuwe aanvallen behoeden. Daarop bedenkt Maurits een plan.

Een gracht rondom het dorp

Hij haalt in 1612 het Haagse dorpsbestuur over om een grote gracht aan te leggen rondom Den Haag; de Singelgracht. Het bestuur gaat akkoord en het graafwerk kan beginnen. In 1619 is de gracht voltooid. Niet alleen is dit handig voor de verdediging van de stad, ook bevordert dit de handel die over de waterwegen loopt.

Floris Jacobs, 1635, Haags Gemeentearchief

Geen stadsrechten

Een van die handelsproducten is bier. Den Haag is in de 17de eeuw geen stad, en dat betekent dat het ook bepaalde stadsrechten niet krijgt. Zo mag er geen bier in de stad gebrouwen worden. Bier wordt op dat moment veel gedronken omdat het veiliger is dan het sterk vervuilde water. Vooral uit Delft worden daarom grote hoeveelheden bier naar Den Haag vervoerd.

Paulus Constantijn la Fargue, 18e eeuw, Haags Historisch Museum

Bier naar de stad

Over de nieuwe aangelegde grachten kan dit bier makkelijk de stad in gebracht worden. Eenmaal in Den Haag mag het maar op één plek in de stad verhandeld worden: aan de Bierkaaij. De aangevoerde vaten bier worden met een speciale kraan uit de schepen op de werf getakeld. Vandaag de dag herken je dit nog terug in de straatnaam Kranestraat.

Jan ten Compe, ca. 1750, Haags Historisch Museum

De Dunne Bierkade

In het verlengde van deze weg, richting het zuiden, wordt het lichtere bier verhandeld: het dunne bier. Vandaar de naam Dunne Bierkade. Al deze bedrijvigheid zorgt voor een levendig straatbeeld waar altijd iets te zien is en verhandeld wordt.

Maria Margaretha la Fargue, 1780, Haags Historisch Museum

Dunne Bierkade.jpg

Dunne Bierkade in Den Haag, 2009, Wikimedia

Prachtige huizen

Wie vanuit Rijswijk of Delft naar Den Haag komt, kijkt uit op de huizen langs de Bierkade. Vandaar dat Prins Maurits zich er hard voor maakt dat hier deftige huizen komen te staan die bijdragen aan de uitstraling van de stad. In de 17de eeuw wonen hier dan ook bekende Hagenaren zoals stadsarchitect Van Balckeneynde en schilders Paulus Potter, Jan van Goyen en zijn schoonzoon Jan Steen. Sommige van die 17de-eeuwse huizen staan er nog steeds.

Steeds gemengder

In de 18de eeuw is de Bierkade niet langer uitsluitend de straat van welgestelden burgers, maar wordt het een meer gemengde buurt. Slagers, timmerlieden en schippers komen wonen aan de kade.

Joseph Francis Ellis, ca. 1820, Haags Historisch Museum

Gedempte grachten

Vanaf halverwege de 19de eeuw worden steeds meer grachten in Den Haag gedempt. Eerst omdat ze te veel stinken en verzamelplaatsen voor vuil worden. Later om meer ruimte te maken voor het steeds drukker wordende verkeer in de Haagse binnenstad.

Foto door P. Oosterhuis, ca. 1870, Haags Gemeentearchief

Aan het water

Maar de Singelgracht om de Haage binnenstad blijft open en de Bierkade blijft daarmee aan het water. Vandaag de dag vind je er nog steeds vele terrassen en cafés waar je terecht kunt voor, je raad het al, een lekker koud biertje.

Hendrik Christoffel Dijkman, ca. 1915, Haags Historisch Museum