De gruwelijke moord op Johan en Cornelis de Witt
Adriaan Hanneman, 17e eeuw, Rijksmuseum De Gevangenpoort
Johan de Witt
Johan is in zijn tijd een van de invloedrijkste personen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Van 1653 tot 1672 is hij raadspensionaris van het gewest Holland. Lange tijd met veel succes. Voor zijn tijdgenoot prins Willem III is het juist een frustrerende periode. Het is voor hem onmogelijk om stadhouder te worden, want het stadhouderschap is afgeschaft.
Jan de Baen, 1669-1671, Rijksmuseum De Gevangenpoort
Cornelis de Witt
Broer Cornelis is ook bekend. Hij is ruwaard van het eiland Putten in Zuid-Holland en burgemeester van Dordrecht. In 1667 is Cornelis zelfs de held van Chatham. Samen met admiraal De Ruyter brengt hij de Engelse vloot op eigen bodem een vernietigende slag toe. Het gaat de broers dus voor de wind. Maar in 1672 gaat het mis.
Detail uit: Pieter Frits, 1672, Haags Historisch Museum
Beschuldiging
Uiteindelijk wordt Cornelis zelfs beschuldigd van het beramen van een moordaanslag op prins Willem III. Hij wordt opgesloten en verhoord in de Gevangenpoort. Maar zelfs onder foltering weigert hij schuld te bekennen.
Maker onbekend, 17e eeuw, Rijksmuseum De Gevangenpoort
Ledematen
De lichamen van de broers worden opgehangen aan de wip (de galg) op het Groene Zoodje, het schavot van het Hof van Holland op de Plaats. Ledematen en stukken van hun kleding worden tegen opbod aan omstanders verkocht. Een vinger levert vijftien tot twintig stuivers op, een oor vijfentwintig tot dertig en een teen tien stuivers. Stukjes van de broers De Witt zijn later in kroegen te zien.
1672, Haags Historisch Museum
De tong en de vinger
Aanhangers van de broers bewaren twee ledematen van Johan en Cornelis als relieken in een loden doosje. Na omzwervingen belanden deze tong en vinger in het Haags Historisch Museum. Ze herinneren aan een inktzwarte dag uit de Nederlandse geschiedenis.