Model van het vuurwerkpaviljoen in de Hofvijver ter ere van de Vrede van Aken (1748)

Model van het vuurwerkpaviljoen in de Hofvijver ter ere van de Vrede van Aken (1748)

Model van het vuurwerkpaviljoen in de Hofvijver ter ere van de Vrede van Aken (1748)

Op 18 oktober 1748 kwam met de Vrede van Aken een einde aan verschillende oorlogen waarbij de Republiek der Verenigde Nederlanden betrokken was geraakt. Ter viering van dit vredesverdrag richtte men een jaar later in de Hofvijver een vuurwerkpaviljoen op. Dit model van papier en gips vormt een tastbare herinnering hieraan. Het is vervaardigd door de ‘Kunstryke Juffrou Valkenaer (...), beroemt wegens haere bequaemheit om uit papier alle zoorten van gebouwen te kunnen maken’, aldus de kunstenaarsbiograaf Johan van Gool (1685-1763). Dit kunstwerk heeft geen rol gespeeld in het bouwproces van het werkelijke vuurwerktheater. Daarom is het geen maquette maar een model. Naast vele kleinere afwijkingen is het belangrijkste verschil met het origineel de bekroning van de tempel: de Hollandse maagd was niet op een paard maar op een wolk gezeten.

Lees verder
Volgens het opschrift boven de middenpoort droeg M. Valckenaar-Duyvesteyn haar model op aan stadhouder Willem IV. Zijn hofarchitect, Pieter de Swart, speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van het originele vuurwerkpaviljoen. Geschilderd in heldere marmerkleuren en versierd met decoratieve ornamenten was dit houten bouwwerk in de Hofvijver van enorme omvang: 110 meter lang, 35 meter breed en 17 meter hoog. De voorzijde was gericht naar de vertrekken van het Binnenhof, zoals te zien is op het schilderij van Jan ten Compe. Vanuit de Trêveszaal keken stadhouder Willem IV en de leden van de Staten-Generaal naar het spektakel dat wel een uur duurde. Na het vuurwerk volgde een diner voor de hoge heren. Als dessert had de Haagse confiturier Pieter de Gelleke het vuurwerkpaviljoen in suiker nagemaakt. In tegenstelling tot het model van juffrouw Valckenaar is het suikertheater diezelfde avond nog verloren gegaan.

Het Vuurwerkpaviljoen.jpg
M. Valckenaar-Duyvesteyn, Model van het vuurwerkpaviljoen in de Hofvijver ter ere van de Vrede van Aken (1748), 1749

Specificaties

  • Vervaardiger: M. Valckenaar-Duyvesteyn
  • Datering: 1749
  • Objectnummer: 1888-0005-HHI
  • Afmetingen: 33 x 93 x 41 cm
  • Materialen: Karton, gips

Literatuur

  • Charles Dumas, Haagse stadsgezichten 1550-1800. Topografische schilderijen van het Haags Historisch Museum (Zwolle 2005) 160-163.
  • Jantien Overduin, De Hofvijver. Hart van Den Haag. Groengele reeks (Amsterdam 2012) 49-50.