Plattegrond van Den Haag in 1570
Wie de huidige omvang van Den Haag goed kent, zal wellicht vertederd kijken naar de geringe grootte van de stad op deze oude plattegrond. Het schilderij geeft de situatie van Den Haag in 1570 weer, zoals bovenin te lezen is achter de tekst ‘Haga Comitis in Hollandia’ (’s-Gravenhage in Holland). De plattegrond behoort daarmee tot één van de vroegste cartografische afbeeldingen van stad. De bouwwerken zijn in opstand weergegeven en de straten en pleinen zijn gevuld met mensen, wat ons een prachtig inkijkje geeft in het zestiende-eeuwse Den Haag. Op de Hofvijver varen bootjes, paarden galopperen over het Buitenhof en rondom het Groene Zoodje hebben zich burgers verzameld om een executie bij te wonen. Het Binnenhof toont zich als een waar kasteel met dubbele slotgracht en ophaalbrug. Links onderin de kaart knijpen een man en vrouw ertussenuit, onder toeziend oog van de dieren in het veld. Waar ze naar op weg zijn laat zich raden. Maar wat zouden die man en vrouw verbaasd staan te kijken, als ze vanaf die kaart plots een moderne plattegrond van Den Haag binnen zouden stappen.
Lees verder
Dit schilderij is niet geschilderd in 1570, maar pas in 1663. In dat jaar gaf het Haagse bestuur aan de schilder Cornelis Elandts de opdracht om het origineel uit 1570 te kopiëren, vermoedelijk omdat het in een slechte staat verkeerde. Het origineel is later verloren gegaan. Het is overigens bijzonder dat deze plattegrond geschilderd is: plattegronden werden vooral als prenten gedrukt of getekend, maar slechts zelden geschilderd.
Cornelis Elandts, Plattegrond van Den Haag in 1570, 1663
Specificaties
- Vervaardiger: Cornelis Elandts
- Datering: 1663
- Objectnummer: 0000-0051-SCH
- Materialen: hout, olieverf
- Afmetingen: 120,4 x 154,7 cm
Literatuur
- Charles Dumas, Haagse stadsgezichten 1550-1800. Topografische schilderijen van het Haags Historisch Museum (Zwolle 1991) 380-390.