Turks koffiehuis Hoefkade Den Haag
Ze lijken in gedachten verzonken, deze twee mannen in een Turks koffiehuis aan de Hoefkade. Waar zouden ze aan denken? Maar weinig beeldend kunstenaars hebben in de jaren ’70 het leven van Turkse en Marokkaanse arbeidsmigranten, de ‘gastarbeiders’, vastgelegd. De Haagse kunstenaar Peter Blokhuis (1938) is een uitzondering. In 1976 maakte hij een reeks schilderijen en tekeningen van Haagse en Rotterdamse arbeidsmigranten getiteld ‘Gastarbeiders’. Blokhuis portretteerde hen in hun eigen leefwereld: in armoedige pensions, op straat in de Schilderswijk of in andere volksbuurten, of zoals hier in een koffiehuis aan de Hoefkade. Met deze serie wilde Blokhuis de ‘uitzichtloosheid en de uitzonderingspositie van de gastarbeider in Nederland’ tonen, zo verklaarde hij in een interview: ‘Hier zijn ze geïsoleerd en worden ze als inferieur gezien, thuis worden ze met respect behandeld. Omdat ze naar hun maatstaven rijk zijn.’ De geïsoleerde positie van gastarbeiders wordt in deze tekening benadrukt door het contrast tussen de mannen zelf – die vrij uitgewerkt zijn – en hun omgeving, die alleen met potloodlijnen wordt gesuggereerd, wat een vervreemdend effect oplevert.
Schenking uit collectie Jan Roeterink, 2020.
Lees verder
De serie ‘Gastarbeiders’ gaat ook over het contrast tussen het leven van gastarbeiders in Nederland en het leven van hun families in het land van herkomst. Blokhuis reisde naar Marokko en Turkije, bezocht de dorpen waar zijn geportretteerden vandaan kwamen en maakte er portretten van de familieleden van deze mannen. Deze portretten zijn heel anders van toon: vrolijker en kleurrijker. Blokhuis merkte erover op: ‘Niemand beseft dat die mensen een hele reis hebben ondernomen en hun familie, die ontzettend belangrijk voor ze is, hebben achtergelaten.’ Van de twee mannen die op onze tekening zijn afgebeeld, zijn voor zover bekend geen familieleden in Turkije geportretteerd. Helaas weten we (nog) niet wie de geportretteerde mannen zijn.
Peter Blokhuis, Turks koffiehuis Hoefkade Den Haag, ca. 1976
Specificaties
- Vervaardiger: Peter Blokhuis
- Datering: 1976
- Objectnummer: 2020-0001-TEK
- Materialen: potlood, gouache
- Afmetingen: 46,0 x 64,4 cm
Literatuur
- Hella Liefting, ‘Kunstenaar geboeid door gastarbeiders’, de Volkskrant, 16 december 1976
- Peter Blokhuis, Peter Blokhuis. Gastarbeiders, publicatie bij de gelijknamige tentoonstelling in het Stedelijk Museum het Catharina Gasthuis (Gouda 1977)
- John Sillevis, Peter Blokhuis: recente schilderijen en tekeningen, publicatie bij gelijknamige tentoonstelling in Pulchri Studio (Den Haag 1986)